Di chúc của chủ toạ Hồ Chí Minh: Những giá trị lý luận và thực tiễn

Điều Hồ Chí Minh quan tâm trước nhất là về Đảng. Nói về Đảng, Bác nhấn mạnh đến lý tưởng cách mệnh “một lòng một dạ phục vụ giai cấp, phục vụ dân chúng, phục vụ sơn hà” của Đảng, về truyền thống cực kỳ quý và cũng là quy luật trưởng thành của Đảng là sự kết đoàn, tán đồng cần phải được giữ gìn như đối với “con ngươi của mắt mình”, về nguyên tắc “thực hành dân chủ rộng rãi, liền tù tù tự phê bình và phê bình là cách tốt nhất để củng cố và phát triển sự đoàn kết và thống nhất của Đảng”, về “tình đồng chí yêu thương lẫn nhau” trong Đảng và sự trau dồi phẩm chất đạo đức “thật sự cần kiệm liêm chính, chí công vô tư” của mỗi đảng viên, cán bộ. Trong bản viết bổ sung tháng 5-1968 Người còn nói thêm, ngay sau khi cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta đã hoàn toàn thắng lợi thì việc “cần phải làm trước tiên là chỉnh đốn lại Đảng”. Di chúc Hồ Chí Minh thấm đẫm tính nhân văn. Đọc chúc thư chúng ta thấy Bác dành tình cảm xót thương đối với tất tật mọi tầng lớp người trong từng lớp, từ những người có công trong kháng chiến như liệt sĩ, thương binh, thân nhân liệt sĩ, thanh niên xung phong, phụ nữ, nhân dân cần lao, đến những người vốn là nạn nhân của từng lớp cũ như đánh cắp, kĩ nữ, bài bạc, buôn lậu,... Bác yêu cầu Đảng và Chính phủ vừa “phải có kế hoạch thật tốt để phát triển kinh tế và văn hóa, nhằm không ngừng nâng cao đời sống của quần chúng” nói chung, vừa có sự quan tâm cụ thể, thiết thực với từng đối tượng. Nhưng không chỉ quan hoài một chiều mà điều cần thiết nhất là phải làm sao giáo dục tẩm bổ, nâng con người lên, khuyến khích mỗi người “tự lực cánh sinh” cùng chung tay vào sự nghiệp xây dựng một tầng lớp mới “đàng hoàng hơn, to đẹp hơn”. Ngày 16-2-1969 (mồng 1 Tết Kỷ Dậu), Bác Hồ trồng cây ở xã Vật Lại, H. Ba Vì, tỉnh Hà Tây cũ (nay là Hà Nội). Trong chúc thư, chủ toạ Hồ Chí Minh chỉ ra nhiều vấn đề then chốt thuộc về phương hướng xây dựng giang sơn sau khi đã hòa bình độc lập. Đó là hàn gắn vết thương chiến tranh; xây dựng lại đô thị và làng mạc; khôi phục và mở mang các ngành nghề kinh tế; phát triển công tác vệ sinh y tế; sửa đổi chế bien dong chu noi độ giáo dục cho ăn nhập với cảnh ngộ mới... Đó là những công việc to lớn, nặng nề, phức tạp, nhưng Người tin rằng, nếu Đảng và Chính phủ biết động viên, tổ chức và giáo dục được toàn dân, biết dựa vào sức mạnh vĩ đại của toàn dân thì sẽ giành được thắng lợi. Là một đội viên quốc tế lỗi lạc, Người không quên để lại những dòng kiêu hãnh và trăn trở của mình đối với phong trào cộng sản và công nhân quốc tế, bởi từ những năm 1960 trong nội bộ phong trào này đã có sự nứt rạn. Hồ Chí Minh không khỏi “đau lòng” về sự bất hòa giữa các đảng anh em, nhất là giữa hai nước lớn Liên Xô và Trung Quốc. Trong Di chúc, Người nói rõ mong muốn của mình là “Đảng ta sẽ ra sức hoạt động, góp phần đắc lực vào việc khôi phục lại khối đoàn kết giữa các đảng anh em”. Và theo Người, chỉ có “trên nền tảng chủ nghĩa Mác – Lênin và chủ nghĩa quốc tế vô sản, có lý, có tình” mới có thể khôi phục được tình đoàn kết vô sản đó. Thực hành Di chúc của Bác, Đảng ta và quần chúng. # Ta đã giành được nhiều thắng lợi vẻ vang: đánh cho Mỹ cút (1973), đánh cho ngụy nhào, giải phóng hoàn toàn miền Nam (1975). Tuy nhiên, vẫn có những lúc do chưa quán triệt đầy đủ những lời căn dặn của Bác nên công cuộc xây dựng sơn hà của chúng ta sau năm 1975 đã sang trọng rất nhiều khó khăn. Tuy công cuộc Đổi mới toàn diện, đồng bộ, triệt để, có bước đi và cách làm hợp của Đảng mở ra từ Đại hội VI đến nay đã đạt được những thành quả to lớn và có ý nghĩa lịch sử, năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng không ngừng được nâng cao, nhưng cho đến nay vẫn còn những vấn đề cần phải được giải quyết. Như Đại hội Đại biểu lần thứ XI của Đảng đã chỉ ra, đó là: kinh tế phát triển chưa vững bền, chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh thấp, chưa tương xứng với tiềm năng, thời cơ và đề nghị phát triển của tổ quốc; các lĩnh vực giáo dục và đào tạo chưa đáp ứng đề nghị phát triển; lĩnh vực quốc phòng, an ninh, đối ngoại còn một số mặt hạn chế; quyền làm chủ của dân chúng ở một số nơi, trên một đôi lĩnh vực còn bị vi phạm; xây dựng quốc gia pháp quyền XHCN chưa theo kịp yêu cầu phát triển kinh tế và quản lý sơn hà; công tác xây dựng Đảng vẫn còn những yếu kém, chậm được khắc phục. Đứng trước những vấn đề như vậy, đọc chúc thư chúng ta tiếp chuyện rút ra được nhiều vấn đề lý luận và thực tiễn từ những lời dạy thiết thực của Bác. Theo chúng tôi, cần hội tụ vào một số vấn đề sau đây: - Một là, phải tiếp đẩy mạnh hơn nữa công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng ngang tầm nhiệm vụ, thực sự xem đây là nhiệm vụ chủ chốt. Cần hội tụ cao độ để lãnh đạo, chỉ đạo thực hành tốt 3 vấn ở đây đề cấp bách về xây dựng Đảng mà Nghị quyết Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) đã đề ra: Kiên quyết tranh đấu ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp. Xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, nhất là cấp trung ương, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, đương đại hóa và hội nhập quốc tế. Xác định rõ thẩm quyền, trách nhiệm người đứng đầu cấp ủy, chính quyền trong mối quan hệ với tập thể cấp ủy, cơ quan, đơn vị; tiếp chuyện đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng. Trong 3 vấn đề đó, vấn đề thứ nhất là trọng tâm, xuyên suốt và cấp bách nhất. - Hai là, phải có những định hướng quan trọng đưa tổ quốc bứt phá đi lên để Việt Nam mau chóng trở nên một nước công nghiệp phát triển vững bền, nhân văn. Kinh tế tăng trưởng phải luôn gắn liền với việc thực hiện các chính sách từng lớp, đảm bảo cho mọi thành phần trong từng lớp đều được phát huy khả năng, được hưởng thụ các thành tựu cần lao của mình, cũng như sự quan hoài của cả từng lớp đối với những đối tượng chính sách. Đảm bảo cung ứng dịch vụ công thiết yếu, đồng đẳng cho mọi người dân và chú trọng các chính sách ưu đãi tầng lớp. Trên cơ sở không ngừng nâng cao dân trí, chăm lo dân sinh, phát huy dân chủ để kết nối quyền và năng lực làm chủ của quần chúng ngày càng tốt hơn. - Ba là, không ngừng chăm lo củng cố và phát huy sức mạnh của khối kết đoàn toàn dân, thực thụ xem đại kết đoàn toàn dân tộc là vấn đề có ý nghĩa chiến lược, là động lực đốn và là yếu tố quyết định chiến thắng vững bền của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước. Lấy mục tiêu giữ vững độc lập, hợp nhất của giang sơn, vì dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh làm điểm tương đồng để cố kết toàn dân tộc. Mọi đường lối, chính sách của Đảng phải lam bien quang cao ha noi diễn đạt ý chí, ước vọng và lợi quyền của quần chúng. #, Được đông đảo dân chúng tham gia đàm đạo và thực hành. Có như thế mới huy động được sức mạnh toàn dân vào sự nghiệp cách mệnh. - Bốn là, ngày nay bối cảnh quốc tế đã khác trước rất nhiều, quan hệ giữa các quốc gia đang diễn ra trong quá trình liên kết vừa cộng tác vừa chống chọi, đòi hỏi chúng ta phải quán triệt những lời dặn dò của Chủ tịch Hồ Chí Minh là giải quyết mọi vấn đề một cách “có lý, có tình”: Giữ vững nguyên tắc đồng thời phải linh hoạt, năng động, sáng tạo hợp với vị trí, điều kiện, tình cảnh cụ thể của nước ta và tình hình khu vực, thế giới thích hợp với từng đối tác mà ta có quan hệ. Giữ giàng và tăng cường mối quan hệ hợp tác hữu nghị truyền thống với các đảng cộng sản và phong trào công nhân quốc tế, với dân chúng các nước đã ủng hộ chúng ta trong hai cuộc kháng chiến chống ngoại xâm để diễn tả sự ứng xử nghĩa tình thủy chung với bạn bè quốc tế trong thời đoạn lịch sử mới. Đồng thời đẩy mạnh đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ đối ngoại với mọi nhà nước và vùng cương vực trên thế giới, tham dự hăng hái vào tiến trình cộng tác quốc tế và khu vực, phấn đấu vì hòa bình, độc lập và phát triển. PGS - TS Ngô Văn Minh